Çocuğunuza Tuvalet Alışkanlığı Kazandırken 5 Soru 5 Cevap

Ebeveynler, çocuğun doğduğu andan başlayarak, her hareketini yorumlamaya çalışır. “Güldü”, “Beni tanıdı” gibi daha soyut ve bizim atfettiğimiz gelişmelerin yanı sıra bazı fiziksel, davranışsal ve ruhsal değişimler bebeğin gelişimini gösterir. Başını dik tutması, desteksiz oturması, ilk diş, yabancıları ayırt etmeye başlaması, ilk kelimeleri ve ilk adımları bir düzen içinde bebeğin gelişimini izlememizi sağlar. Çocuğun tuvalet eğitimi ile bezden kurtulması, hem çocuğun kendisi hem de anne babalar için önemli bir gelişimsel aşamanın tamamlanmasıdır.

Çocuklara tuvalet alışkanlığı kazandırırken anne babaların yaşadığı bazı sorunlar olabilir.

SORU 1: Tuvalet alışkanlığı kandırmaya ne zaman başlamalıyım?

CEVAP: Her çocuk için tuvalet alışkanlığı kazanma yaşı farklıdır. Genellikle gelişim ile ilgili kitaplarda 2-2,5 yaş üzerinde durulsa da, her çocuğun bu yaşlarda tuvalet alışkanlığı kazanması şart değildir. Önemli olan çocuğun ve anne babanın hazır olma durumudur. Çocuk ve anne baba hazır olmadan başlanan tuvalet alışkanlığı eğitimi ya başlamadan biter ya da olması gerektiğinden daha uzun sürer ve beraberinde farklı davranış ve uyum sorunları getirir.

SORU 2: Gece bez bağlamaya devam etmeli miyim?

CEVAP: Çocuklara tuvalet alışkanlığı kazandırırken, amaç bezi bırakıp, çiş ve kakasını tuvalete yapmasını sağlamaktır. Bu nedenle gece bez bağlanmaya devam edilirse, çocuk gündüz de bez talep edebilir. Hem gece hem de gündüzde aynı anda bezi bırakmak en doğru olandır. Gece çiş kazaları olabilir. Sabah çocuk yatağı ıslak uyandığında ona kızmamak, bağırmamak gerekir. Bir kaza olduğu anlatılmalı ve uyumadan önce tuvalete gitmesi sağlanmalıdır. Ayrıca gece sıvı alımını azaltmak da gece olabilecek çiş kazalarını önlemek adına uygun bir çözüm olabilir.

SORU 3: Kakasını beze yapmasına izin vermeli miyim?

CEVAP: Tuvalet alışkanlığı kazandırma aşamasında çocuklar size farklı taleplerle gelebilirler. Çişimi tuvalete yapayım ama kakamı bezime yapayım gibi taleplerle karşılaşabilirsiniz.  Bu durumda buna izin vermek demek, tuvalet alışkanlığını sekteye uğratmak ve çocuğa yanlış bir alışkanlık kazandırmak demektir. Çocuğunuzun bunu talep etme nedeni büyük ölçüde kabız olması ile alakalı olabilir. Eğer çocuğunuzun kabızlık sorunu varsa, tuvalet alışkanlığı kazandırmaya başlamadan önce bu kabızlığı azaltmak ya da ortadan kaldırmak için önlem almanızda fayda olacaktır. Bunun için meyve kurusu yedirmek ya da akut problemlerde doktora danışıp destek almak faydalı olabilir.

SORU 4: Tuvalet alışkanlığı kazandırırken ödül-ceza kullanmalı mıyım?

CEVAP: Çocuğunuza tuvalet alışkanlığı kazandırırken ödül kullanmanızda bir sakınca yoktur. Fakat bu ödüllerin çok fazla maddi içerikli olmamasına ve çiş kaka yapma sürecinin bir alış verişe dönüşmemesine dikkat etmeniz gerekmektedir. Çişimi yaparsam bana ne vereceksin, kakamı yaptım bana ne alacaksın gibi alışverişe dönen süreçlerde kullandığınız ödülün bir değeri ve anlamı kalmaz. Daha çok sosyal ödülleri tercih edin. Aferin, seninle gurur duydum gibi ifadeler ya da çocuğunuzun sevdiği çizgi film kahramanların ait resim yapıştırmaları işe yarayabilir. Tuvalet alışkanlığı kazandırma sürecinde ceza kesinlikle kullanılmamalıdır. Bir daha altını ıslatırsan poponu yakarım gibi ifadeler ya da vurma, çimcikleme tarzı davranışlar çocuğunuzun bu alışkanlığı kazanmasını sağlamayacak, aksine size karşı öfkesini arttıracak ve tuvaletten onu soğutacaktır.

SORU 5: Çocuğuma ait özel bir lazımlık alıp, o lazımlığı her yere götürmeli miyim?

CEVAP: Çocuğunuza ait özel bir lazımlık alır ve o lazımlığı her yere götürürseniz, çocuğunuzda genel bir tuvalet alışkanlığı kazandırmış olmazsınız. Çocuğunuz tek bir nesneye yani kendi lazımlığına bağlanır ve onun olmadığı yerlerde tuvalete gitmeyi reddeder. Bunun yerine ilk olarak klozette bu alışkanlığı kazandırmak ve klozette devam ettirmek daha doğru olacaktır. Böylece nere olursa olsun, tuvalet ihtiyacı için bulunduğu yerdeki klozeti kullanacaktır.