Ailelere Öneriler

Aile DEHB belirtilerini çocuğunda gözlerse Rehberlik Araştırma Merkezine ya da Hastanelerin çocuk psikiyatrisi bölümüne hemen başvurmalı.

Çocuğunun DEHB olduğu gerçeğini kabul etmeli ve bu duruma yönelik, ailenin, arkadaşların ve daha geniş toplumun tepkilerine alışmalı. Gelen tepkilerden dolayı kendini, çocuğu suçlamamalı.

DEHB’li çocukları suçlayıcı ve otoriter bir tutum içine girmek, çocukların düzensizliği ve dikkatsizliğini giderek arttırır. “Çok dikkatsizsin”, “Sana kırk kere söyledim hala dikkat etmiyorsun”, “Önüne bak” gibi cümleler dikkatini toplamasına yol açmaz aksine çocukta yetersizlik ve beceriksizlik duygusunu pekiştirir.

Çocuğun anne babasının ne tepki vereceğini önceden tahmin edememesi davranış değişimini engeller. İyi ya da uygun olmayan davranışlara yanıt verme konusunda tutarlı olmak belki hemen değil, ama bir iki hafta içinde değişimlerin başlaması ve birkaç hafta içinde sonuçların belli bir bütünlüğe ulaşmasıyla kendini gösterecektir.

Bu çocuklar herkes tarafından çok eleştirildiği, sürekli olarak nasıl hatalar yaptığı vurgulandığı için özsaygılarını çabucak kaybederler. Anne babalar çocuğun olumlu yönlerini ön plana çıkarmalı, küçük şeyler de olsa doğru davranışlarını vurgulayarak cesaretlendirmeli

Davranış değiştirmede cezadan çok ödül kullanılmalıdır. Genellikle bu çocuklar o kadar çok hata yaparlar ki, dikkatiniz sadece bunların üstündeyse sürekli onları cezalandırmaya başlayabilirsiniz. Cezalar (sevilen bir şeyden yoksun bırakma, ara verme, küçük bir ödülü iptal etme vb.) son çözüm olarak kaçınılmaz olabilir, ancak bunların her zaman ödüllerle birlikte kullanılmasına dikkat edilmelidir.

Bu çocuklar ödüllendirilmeye diğer çocuklardan daha fazla ve daha çabuk ihtiyaç duyarlar. Verilen ödül türünden ziyade (övgü, fiziksel yakınlık, özel bir yiyecek, ekstra ayrıcalık) zamanlama daha önemlidir.

DEHB’li çocuklar sabırsızdır ve bir işi yaptıktan hemen sonra geri bildirim beklerler. Önemli olan ödülün davranışın peşi sıra gelmesidir. Örneğin çocuk başka şeylerle ilgilenmeden 15 dakika boyunca ödeviyle ilgilendiyse ödüllendirmek için akşam yemeği beklenmemelidir.

Dikkatleri çok çabuk dağıldığı için ders çalışma ortamını çok iyi düzenlemelisiniz. Çalışma odası dağınık olmamalı, iyi aydınlatılmalı ve havalandırılmış olmalıdır.

Çalışma masası sadece çalışma için kullanılmalı, yemek yeme, oyun oynama gibi etkinliklerde kullanılmamalıdır.

Masa başında geçirdikleri zamanın çok küçük bir bölümünü verimli kullandıkları için çalışmayla başlamadan önce mutlaka çalışma programı yapılmalıdır, çalışma süresi ve konular küçük bölümlere ayrılmalıdır.

Kullandıkları araç gereçleri kötü kullandıkları ve sıklıkla kaybettikleri için her kaybettiklerinde yenisinin alınması pekiştirme rolü oynar ve kaybetme sıklıkları da gidererek artar.

Hareket etmeleri için fırsatlar oluşturulmalı.

Çocuklarla konuşulurken ses tonuna dikkat edilmelidir.

TV, Bilgisayar ve video oyunları sınırlanmalıdır.

Çocuk için sıkıntılı olabilecek zamanları tahmin ederek uygun olmayan davranışı engellenebilir.

Ailenin tüm bireylerinin tedaviye katılıp aşırı disiplin ve aşırı hoşgörüden uzak, çocuğun gereksinimlerine duyarlı ve tutarlı olmaları önemlidir.

ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER

• İlgisinin olduğu ve başarılı olduğu konularda sorular sorulmalı ve ödevler verilmeli.
• Küçük etkinliklerle çocuğun enerjisini boşaltmasına izin verilmeli.
• DEHB konusunda sınıftaki diğer çocuklar ve bu çocukların aileleri bilgilendirilmeli.
• Sınıf rutinleri açıklanmalı kurallar yazılı olarak sınıfın bir bölümüne asılmalı.
• Problem davranışlar için davranış düzeltme programı hazırlanmalı.
• Denetlenebilir tekrar ve pratiğe dayalı bir öğretim tarzı geliştirilmeli.
• Aile ve rehber öğretmenle sürekli işbirliği içinde olmalı.
• Değerlendirmeler çocuğa göre uyarlanmalı. Zamana dayalı sınavlar azaltılmalı.Sınıfta kapı pencere gibi dikkat dağıtacak hareketli alanlardan uzak tutulmalı.