Çocuklar da Depresyona Girer

Depresyon, kişinin stresinin dışa vurması, var olan strese verdiği tepkidir. Herkes bunu farklı şekillerde ifade eder ve farklı davranış şekilleriyle yaşar.

Çocukluk depresyonu da, çocuğun yaşadığı stresin ya da travmanın dışa vurmasıdır.

Nasıl ki, her yetişkin her durumda depresyona girmiyorsa, her çocuk da her durumda depresyona girmeyebilir.

Gelişimin farklı dönemleri çocuk için gerçekten çok önemlidir. Çocuk çağını bir takım dönemlere ayırabiliriz. Bunlar bebeklik dönemi, oyun çağı dönemi, okul çağı dönemi, ergenlik dönemidir. Bu dönemlerde depresyona neden olan gelişimle ilgili sorunlar var. Çocuk, gerek kendi eksiklikleri nedeniyle, gerekse dış etkenlerden dolayı, var olan stresin kendine yansıması sonucunda ve uyum sorunlarının buna eşlik etmesiyle birlikte depresyona girebiliyor.

Çocukluk depresyonunu tetikleyen ve ortaya çıkmasına neden olan bazı durumlar olabilir.

• Çocuğun bebeklik döneminde anne ve baba ile sağlıklı bağ kuramaması
• Çocuk psikoloji için en önemli dönemlerden biri olan 0-2 yaş güvenli bağlanma döneminde anne ya da babadan ayrı olması
• Annesi, babası ya da başka bir yakını tarafından şiddete uğraması
• Annesi, babası ya da başka biri tarafından istismara uğraması
• İstismar konusu içinde, cinsel istismar, duygusal istismar ya da çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanmamsı şeklinde kendini gösteren farklı ihmal ve istismar durumları olabilir.
• Çocuğun annesini, babasını ya da bir yakınını kaybetmesi
• Çocuğun yaşına ve gelişimine uygun olmayan bir olaya tanık olması. Örneğin anne babasının kavgasına tanık olması, babasının annesine şiddet uygulamasına tanık olması, cinayete tanık olması gibi
• Çocuğun ev ya da şehir değiştirmesi. Böyle durumlarda çocuklar yeni evlerine, eşyalarına ya da yeni şehirlerine ve ortamlarına alışmaya çalışırken zorluk yaşayabilirler. Yaşanan bu zorluklarda ortaya çıkan stres de onlarda depresyon belirtilerinin oluşmasına neden olabilir.
• Çocuğun okulunu ya da öğretmenini değiştirmesi de nedenlerden biri olabilir. Eğer çocuk, okuluna ya da öğretmenine fazla bağlı hatta bağımlı ise, bu değişikliğe alışması zaman alabilir ve depresyon riski oluşabilir.
• Çocuğun kardeşinin olması ile birlikte, daha önce aile içinde ona gösterilen ilginin eskisi kadar gösterilmemesi.
• Çocuğun uzun ve zorlu tedavi gerektiren bir hastalığı olması nedeniyle, hastane yaşantısının olması
• Geçirdiği ameliyatlar ve bu ameliyatlar nedeniyle anne babasından kıssa süreliğine de olsa ayrı kalması.

Çocuk depresyonundaki fark erişkin depresyonda daha içine kapanırken çocukta daha fazla aksilik yaramazlık öfkelilik olur. Yerinde duramaz hareketlidir. Erişkin ise tükenmiş halsiz görünür. Yine erişkinde kilo verme görülebilir çocukta ise devamlı büyüyüp kilo aldığı için sadece kilo almada azalma olur.

Depresyonda olan çocukta ne gibi belirtiler gözlenebilir.

• Baş ağrısı, kas ağrısı, mide ağrısı ya da yorgunluk gibi nedeni bulunmayan fiziksel şikayetlerin artması
• Sıklıkla okula gitmeme ya da okul başarısının beklenenin altına düşmesi
• Evden kaçmaktan söz etme ya da evden kaçma girişimleri
• Ani öfke gösterileri, şikayetleri açıklanamayan sinirlilik ya da ağlama
• Sıklıkla canının sıkıldığından söz etme
• Arkadaşlarla oyun oynamaya karşı ilgi kaybı
• Reddedilmeye ya da başarısızlığa aşırı duyarlılık
• Asosyal olma durumu, yaşıtları ve yetişkinler ile zayıf iletişim
• Ölüm korkusu, sıklıkla ölümden söz etme
• Artan sinirlilik, kızgınlık ya da düşmanlık duyguları
• Kontrol edilemeyen hırçın, agresif davranışlar

Çocukluk depresyonunu; başarısızlığa uğramak, hayal kırıklığı yaşamak, geçici stres yapıcı etkenlere ya da evdeki durumdan kaynaklanan bazı bunalımlara maruz kalmakla karıştırmamalıyız. Bazı durumlarda görülen üzüntüler de benzer geçici duygusal çöküntüler içerebilir ancak depresyon uzun süren ve ciddi sıkıntıların olduğu bir durumdur.