Özgün Çocuk Yetiştirmenin Püf Nokataları

Her çocuğun kendine has bir kişiliği ve yapısı vardır. Bunu en iyi tek yumurta ikizlerinde görebiliriz. Tek yumurta ikizlerinin kişilikleri, ilgi alanları, hoşlandıkları kısacası birçok şeyleri farklıdır aslında.

Gelişimin ne önemli ilkelerinden birisi de çocuğumuzu tanımak, yeterliliklerini ve eksik yönlerini bilmek, buna göre ona hayat boyu rehberlik etmektir.

Bu anlamada amacımız her biri aynı tezgahtan çıkmış gibi görünen çocuklar yetiştirmek değil, özgün çocuklar yetiştirmek olmalıdır.

Her anne babanın halinde bir çocuk profili vardır. Akıllı olsun, konuşkan olsun ama yerli yersiz konuşmasın, hareketli olmasın ama pısırık da olmasın, kimseden dayak yemesin ama gerekirse zorda kaldığında o kendini vurmak için savunsun….

Bu liste böyle uzar gider. İçinde birçok tezatlık barındıran bu liste asıl hedefimiz olmamalıdır. Çocuğumuzun kişilik özelliklerini göz önüne alarak ona yapacağımız doğru ve sağlıklı rehberlikte şunları esas almalıyız.

• Çocuklar bizim küçük modelimiz değil, onlar ayrı birer birey
• Onların ilgi, ihtiyaç ve merakları bizden ve diğer çocuklardan farklı olabilir.
• Çocuğunuzun başka çocuklarla kıyaslamak sizi ve onu üzmekten başka hiçbir işe yaramaz. Çocuğunuz kuzeni kadar hızlı yazı yazamıyor ya da komşunun oğlu kadar akıcı ve net konuşmuyor olabilir. Onların da olaylar ve durumlar karşısında söyleyecek sözleri vardır. Bunun için uygun ortam ve şartlarda onlara da söz hakkı tanımalıyız.
• Bir çocuğun özgüvenli olması önemli özelliklerden birisidir. Ama önce biz çocuğumuza güvenmeliyiz ki, o da kendine güvenebilsin. Güven duygusunu tanımayan “Sana güveniyorum” cümlesini duymayan çocuk kolay kolay “Kendime güveniyorum” diyemez.
• Başkalarının haklarını çiğnemek, her ağzına geleni söylemek, yetişkin edasıyla konuşmak özgüven değildir. Özgüven ile ukalalık arasındaki dengeye dikkat etmek gerekir.
• Onlar çocuk elbette hataları olacak. Hayatı yeni tanımaya ve öğrenmeye çalışıyorlar. Hataları karşısında onları acımasızca eleştirmek, başkalarının yanında uyarmak yerine doğruyu göstermek gerekir.
• “Bir daha böyle yapma, çok kızdım” yerine “Bunu böyle yapsaydın daha iyi olurdu, bir daha ki sefere dikkat et” demek daha yapıcı bir ifadedir.
• Çocukların yaratıcılıklarını engellememek gerekir. Yaptıkları ya da söyledikleri bazı şeyler size saçma gelebilir ya da gerçekle bir bağı kurulamayabilir ama onların müthiş bir hayal gücü var unutmayın.
• Çocuğunuzun ufkunu açmak adına yaşına gelişimine uygun olarak onu tiyatro, sinema vb etkinliklere götürmeye çalışın.
• Çocuklar merak eder, keşfetmeyi sever. Bu merakı engellememek gerekir. Aksine merak duygularını uyandırın, birlikte keşfetmeye çalışın.
• Çocuklar hareketlidir ve hareketli olmalıdır. Bu onların motor gelişimleri ve bilişsel gelişimleri için önemlidir. Çocuğunuzun güvenliğini tehdit edecek bir durum yoksa, hareketlerini sınırlandırmayın.
• Çocuk gelişiminde 5 duyunun önemi çok büyüktür. Öğrenme süreçleri açısından da 5 duyu çok önemlidir. Çocuklar sadece görerek ve işiterek değil, koklayarak, dokunarak ve tadarak da öğrenirler. Hatta her çocuğun öğrenme sitili farklıdır. Çocuğunuzun öğrenme sitilini fark etmeniz onun öğrenme yolculuğunda oldukça pozitif etki sağlayacaktır.

Anne baba olarak temel amacımız çocuklarımızın hayat yolculuğunda onlara rehberlik etmektir. Çocuğumuzun özelliklerini bilerek, onu tanıyarak başlayacağımız bu rehberlik sürecinde, çocuğumuzu başkası yapmaya çalışmak onu kaybetmemize neden olabilir.